O migracjach przy „Wspólnym stole” – Muzealne Spotkania Naukowe 2025
Muzeum Emigracji w Gdyni we współpracy z Instytutem Politologii Uniwersytetu Gdańskiego
Migracje to nieodłączna część ludzkiej historii. W Muzeum Emigracji w Gdyni ukazujemy je nie tylko z perspektywy historycznej, ale także jako zjawisko kształtujące współczesność. Co miesiąc, podczas otwartych wykładów i sesji dyskusyjnych w ramach Muzealnych Spotkań Naukowych, zaproszeni goście dzielą się wynikami swoich badań i refleksjami na temat migracji w różnych kontekstach i ujęciach metodologicznych. Spotkania odbywają się przy muzealnym „Wspólnym stole”, który symbolizuje przestrzeń otwartą na dialog i wymianę poglądów.
Wydarzenia w ramach Muzealnych Spotkań Naukowych są darmowe i dostępne dla wszystkich – zapraszamy młodzież, studentów, nauczycieli i badaczy oraz osoby zainteresowane tematyką migracji i ich wpływu na współczesne stosunki międzynarodowe.
Program Muzealnych Spotkań Naukowych w 2025 roku:
1. 26.03.2025 (środa), godz. 18.00 – Zimna miłość – czy Polacy rzeczywiście „pokochali” Islandię? Dyskusje o fenomenie polskiej diaspory
Jeszcze w latach 50-tych XX wieku o mroźnej wyspie na Atlantyku mówiono, że jest to „kraj zachodni, wysoko rozwinięty, bez Polonii” (Mieczysław Gumkowski, chargé d’afaires a.i.). Dopiero w ostatniej dekadzie XX wieku w historii stosunków polsko-islandzkich rozpoczął się nowy rozdział – od 1998 r Polacy stanowią tam nieprzerwanie największą zbiorowość imigrancką, znacząco przewyższając liczebnie inne nacje osiadłe na wyspie. Jakie pobudki kierują polskimi emigrantami, którzy w ostatnich trzech dekadach zdecydowali się rozpocząć nowe życie w kraju znanym głównie z niskich temperatur i długich równonocy? Czy Islandia jest ich kolejnym „miejscem na ziemi” i dlaczego Islandczycy pokochali polskie wafelki w charakterystycznym, złotym opakowaniu? Na te i inne pytania dotyczące polskiej diaspory na Islandii odpowiemy w trakcie marcowej edycji Muzealnych Spotkań Naukowych.
Wykład i dyskusję poprowadzi dr Rafał Raczyński z Zakładu Stosunków Międzynarodowych Instytutu Politologii Uniwersytetu Gdańskiego oraz Działu Naukowo -Badawczego Muzeum Emigracji w Gdyni.
2. 23.04.2025 (środa) , godz. 18.00 – Siła wspólnoty – dyskusje wokół światowego fenomenu diaspory ormiańskiej
Diaspora ormiańska to jedna z najbardziej zorganizowanych społeczności na świecie. Wielowiekowe funkcjonowanie w rzeczywistości braku własnego państwa oraz rozproszenie na różnych kontynentach stopniowo umacniały ormiańskie diaspory, które stawały się silnymi ośrodkami narodowego rozwoju kulturalnego i politycznego. Współcześnie dziesiątki różnorodnych organizacji religijnych, oświatowych, kulturalnych czy politycznych tworzy globalną sieć – w czasie kolejnego spotkania w Muzeum Emigracji przyjrzymy się ich specyfice.
Wykład i dyskusję poprowadzi dr Paweł Nieczuja-Ostrowski z Zakładu Stosunków Międzynarodowych Instytutu Politologii Uniwersytetu Gdańskiego.
3. 14.05.2025 (środa), godz. 18.00 – „Podróżnicy sirocco”- o migracjach klimatycznych z państw Globalnego Południa
Migracje klimatyczne to temat coraz częściej pojawiający się w dyskursie publicznym. Proces ten przybiera na sile z roku na rok i wszystko wskazuje na to, że będzie eskalował w przyszłości. Migranci – obywatele państw Globalnego Południa – ze względu na zmieniający się klimat zmuszeni są do opuszczenia swojego miejsca zamieszkania po to, by w innych regionach świata szukać schronienia m.in. przed suszą, pożarem i nawracającą z tego powodu klęską głodu. W czasie kolejnego spotkania w Muzeum Emigracji w Gdyni zapraszamy do dyskusji nad przyczynami i skutkami współczesnych migracji klimatycznych.
Wykład i dyskusję poprowadzi dr Margot Stańczyk-Minkiewicz, prof.UG, z Zakładu Stosunków Międzynarodowych Instytutu Politologii Uniwersytetu Gdańskiego.
4. 11.06.2025 (środa), godz. 18.00 – Biznes po norwesku – o przedsiębiorczości Polek na Dalekiej Północy
Po „włoskiej femigracji” kolej na daleką Północ! W trakcie czerwcowych Muzealnych Spotkań Naukowych ponownie przyglądamy się przedsiębiorczości Polek, tym razem – w Norwegii. Dlaczego mieszkające tam Polki decydują się na założenie działalności gospodarczej? Czy w modelowym „państwie opiekuńczym” można narzekać na brak satysfakcjonującej etatowej kariery zawodowej? Zapytaliśmy Polki w Norwegii m.in. o to, jak w budowaniu kariery w biznesie pomagają im wcześniejsze doświadczenia i ich własny, ludzki kapitał. Czy Norwegia wspiera migrantki w decyzjach o wejściu na drogę przedsiębiorczości, a może raczej stawia przed nimi kolejne bariery i powszechna jest dyskryminacja? Polskie migrantki-przedsiębiorczynie to nadal mało zbadana grupa, wśród nich nie brak jednak autorek spektakularnych sukcesów w świecie biznesu. Studium przypadków w Norwegii dowodzi, że determinacja i sprawczość Polek nie zna granic!
Wykład i dyskusję poprowadzi dr Kamila Kowalska z Instytutu Politologii Uniwersytetu Gdańskiego oraz Działu Naukowo-Badawczego Muzeum Emigracji w Gdyni.
5. 15.10.2025 (środa), godz. 18.00 – „Hojna hybryda” i geopolityczna układanka – o kontrowersyjnych strategiach migracyjnych państw rejonu Zatoki Perskiej
Migracja odgrywa kluczową rolę w strategiach politycznych i gospodarczych państw Zatoki Perskiej, które wykorzystują ją jako narzędzie władzy i wpływu na arenie wewnętrznej i międzynarodowej. O tytułowej „hojnej hybrydzie” mówimy, gdy pozornie liberalne polityki migracyjne maskują wysoce selektywną i instrumentalną kontrolę nad migrantami. W krajach takich jak Zjednoczone Emiraty Arabskie, Arabia Saudyjska czy Katar migracja służy przede wszystkim budowaniu pozycji gospodarczej, ale też kształtowaniu tzw. „soft power” i relacji z państwami pochodzenia migrantów.
Wykład i dyskusję poprowadzi dr hab. Wojciech Grabowski, prof. UG, z Zakładu Stosunków Międzynarodowych Instytutu Politologii Uniwersytetu Gdańskiego.
6. 13.11.2025 (czwartek), godz. 18.00 – Nowa wojna, nowa broń – o wojnie hybrydowej i broni migracyjnej w historii najnowszych konfliktów zbrojnych
Wojny hybrydowe to współczesna forma konfliktu zbrojnego, który coraz częściej wykorzystuje niestandardowe narzędzia wychodzące poza tradycyjnie rozumiane operacje militarne. Jednym z takich narzędzi stały się migracje międzynarodowe – bywają wywoływane, manipulowane lub instrumentalizowane po to, by celowo destabilizować sytuację wybranych państw.
W czasie listopadowej edycji Muzealnych Spotkań Naukowych przyjrzymy się tzw. „broni migracyjnej” – wykorzystaniu przepływów ludności jako formy nacisku, prowadzącej do kryzysów humanitarnych, polaryzacji społeczeństw i, w konsekwencji, osłabienia struktur państwowych.
Wykład i dyskusję poprowadzi dr hab. Valentyna Hodlevska, prof. UG, z Zakładu Stosunków Międzynarodowych Instytutu Politologii Uniwersytetu Gdańskiego.
Na wydarzenia z cyklu „Muzealne Spotkania Naukowe” zapraszamy do sali kinowej na II piętrze Muzeum Emigracji przy ulicy Polskiej 1 w Gdyni. Wstęp wolny.