Jak wyjazd z kraju zmienił Twój stosunek do niego? Jak wyglądała aklimatyzacja w obcym środowisku, jak szukałeś miejsca do życia, nowej pracy, nawiązywałeś pierwsze relacje? Te i inne pytania zadaje Muzeum Emigracji w Gdyni poprzez Archiwum Emigranta, w ramach którego instytucja poszukuje i rejestruje polskie doświadczenia emigracyjne. Teraz każda osoba o polskim pochodzeniu, w każdym miejscu na świecie może łatwo włączyć się w projekt – Archiwum Emigranta udostępniło swój formularz online [ZOBACZ].
Projekt realizowany jest już od ponad roku. W tym czasie zgromadzono kilkadziesiąt historii, które pochodzą ze wszystkich kontynentów. Są wśród nich opowieści o wyjazdach za pracą, miłością, w pogoni za szczęściem i marzeniami. Są to głosy ludzi, na których życiu emigracja odcisnęła swój ślad, pokierowała losami i całkowicie odmieniła biografie. Emigracyjne historie są archiwizowane w postaci relacji pisanych, notacji dźwiękowych lub filmowych. W przyszłości i one będą udostępnione w Internecie w ramach elektronicznych archiwów, ale także wykorzystane w działaniach wystawienniczych, wydawnictwach multimedialnych i drukowanych.
Teraz jednak Archiwum Emigranta rozszerza pole swojego działania. Na witrynie internetowej Muzeum Emigracji w Gdyni znalazła się podstrona, na której niebawem pojawią się osobiste historie emigrantów wzbogacone fotografiami, ale i za pośrednictwem której już teraz można podzielić się swoją relacją. Z pomocą prostego i czytelnego formularza, każdy poradzi sobie z obsługą panelu na stronie. Dla ułatwienia podane zostały pomocnicze pytania, są one jednak wyłącznie wskazówkami, czy pewnymi drogowskazami dla piszącego. Każdy sam decyduje o charakterze, kształcie i obszerności swojej relacji. Może ona dotyczyć indywidualnych doświadczeń, ale i być zapisem emigracyjnych dziejów członka rodziny. Muzeum Emigracji w Gdyni zaprasza do przekazania także materiałów fotograficznych, które wzbogacą wizualnie przesłany materiał. Historie będą stopniowo, po niezbędnym opracowaniu redakcyjnym, zaprezentowane na stronie placówki. Każdy odwiedzający będzie mógł zapoznać się z opowieściami ludzi z różnych lat i najodleglejszych miejsc na świecie – pierwsze relacje już pojawiły się na stronie.
„Archiwa historii mówionych to znana i dobra praktyka nowoczesnych instytucji muzealnych. Dla muzeów historycznych jest to zawsze „walka z czasem” – największe wyzwanie stanowi dotarcie do bezpośrednich świadków wydarzeń, które często osadzone są w latach dość odległych. W naszym przypadku dochodzi także trudność geograficzna – osoby o polskim pochodzeniu żyją na każdej niemal szerokości globu i musimy z równą starannością docierać do Polaków żyjących w Europie, jak i poza nią. Mamy nadzieję, że stworzone przez nas narzędzie internetowe sprawdzi się w tym zadaniu, choć oczywiście inicjujemy kontakty z Polonią także innymi drogami.” – dodaje Karolina Grabowicz-Matyjas, dyrektor Muzeum Emigracji w Gdyni.
„Muzeum Emigracji w Gdyni gorąco zaprasza do podzielenia się wspomnieniami, przeżyciami i osobistymi historiami – tylko z nimi dzieje emigracji Polaków będą prawdziwym świadectwem zjawiska, które przy całej swojej masowości ma tyle obliczy, ilu ludzi było z nim związanych.” – podkreśla Anna Bujna, koordynatorka projektu Archiwum Emigranta.
_______________________
Archiwum Emigranta to przedsięwzięcie długofalowe i wieloetapowe. W pilotażowej fazie projektu (lata 2010 – 2011), sfilmowanych zostało kilkadziesiąt wywiadów na trzech kontynentach, m.in. w Stanach Zjednoczonych, Australii, Francji, Wielkiej Brytanii, Czechach, Węgrzech i Rumunii. W ramach pierwszego etapu projektu, rozpoczynającego się w styczniu 2012 na Pomorzu, Muzeum Emigracji w Gdyni zarejestrowało we współpracy z Gdyńską Szkołą Filmową wywiady z osobami, które doświadczyły emigracji oraz tymi, które pracując w gdyńskiej infrastrukturze emigracyjnej, były jej świadkami. Na obecnym etapie Muzeum realizuje wywiady w studiu zaaranżowanym w swoim gdyńskim biurze bądź we współpracy ze zewnętrznym studiem filmowym w Warszawie. W ramach projektu rejestrowane są także rozmowy z wybitnymi postaciami polskiej nauki, kultury, sportu bądź biznesu, w których życiorys wpisane były doświadczenia emigracyjne. Na dalszych etapach projektu zakłada się działania międzynarodowe – wyjazdy w celu rejestracji wywiadów za granicą. Historie emigrantów archiwizowane są w postaci notacji tekstowych, dźwiękowych i filmowych i wykorzystywane w działaniach wystawienniczych, wydawnictwach multimedialnych i drukowanych jak i w elektronicznych archiwach udostępnianych w Internecie.