Czy wiecie, ze do walki z chorobami zakaźnymi przywiązywano w przedwojennej Gdyni bardzo dużą wagę? Rzesze podróżnych przewijające się przez miasto, mogły ułatwić rozprzestrzenianie się wirusów. Większość emigrantów przybywających z głębi Polski była więc kierowana do Etapu Emigracyjnego na Grabówku.

Tam emigrantów poddawano szeregowi zabiegów i kontroli. Ze względów sanitarnych całe założenie miało dzielić się na tzw. część brudną, w której miały odbywać się badania lekarskie i zabiegi higieniczne oraz część czystą, w której załatwiano niezbędne formalności i oczekiwano na zaokrętowanie. Pierwotne plany, według projektu Adama Kuncewicza i Adama Paprockiego z 1929 roku, zakładały wzniesienie okazałego, niemal samowystarczalnego kompleksu, uwzględniającego m.in. zabudowania gospodarcze (z oborą, chlewem i rzeźnią), bibliotekę, pokoje zabaw dla dzieci i wielofunkcyjne sale.

Przywiązanie do czystości miało także znaczenie w sensie estetycznym – wszystkie budynki reprezentowały minimalistyczną stylistykę modernizmu. Ich architektura wynikała z funkcji poszczególnych części i była pozbawiona przesadnego detalu i dekoracyjności. Etap Emigracyjny rozpoczął swoją działalność w 1932 roku i niestety ostatecznie zrealizowano tylko część imponującego założenia.

W zbiorach Muzeum Emigracji znajduje się album ukazujący wnętrza kompleksu. Oprócz sal dla emigrantów ukazują one infrastrukturę służącą do zachowania higieny – natryski, urządzenia do dezynfekcji.

Inne procedury obowiązywały dla osób przypływających do Gdyni. Jeśli u pasażera statku stwierdzono objawy choroby zakaźnej, po przypłynięciu do Dworca Morskiego był on transportowany specjalną łodzią „Samarytanką” do Zakładu Kwarantannowego na Babich Dołach. Podobnie postępowano np. z członkami załóg statków. Dzięki temu rozwiązaniu potencjalnie chorzy omijali centrum miasta.

Sypialnia

Sypialnia

Umywalnia

Prysznice

Magiel

Skład czystej bielizny

Urządzenia do dezynfekcji

Jeżeli chcecie dowiedzieć się więcej na temat Etapu Emigracyjnego i pozostałych elementów infrastruktury emigracyjnej w Gdyni polecamy Wam wydaną przez muzeum publikację „Przestrzenie emigracji”, dostępną w naszej księgarni.

Szymon Jocek

Główny Specjalista ds. Wystawy stałej