Muzealne Spotkania Naukowe w Muzeum Emigracji w Gdyni | Wygnanie, pamięć i pieśń
W ramach cyklu spotkań popularnonaukowych przy „Wspólnym Stole”, 11 grudnia 2024 roku zapraszamy na dyskusje wokół pamięci o stalinowskich deportacjach 1944 roku w czeczeńskich narracjach kulturowych (dr Kamila Filipczyk, Muzeum Emigracji w Gdyni).
„Nie zapłaczemy! Nie osłabniemy! Nie zapomnimy!” – głosił napis na pomniku odsłoniętym w 1994 roku w Groznym przez prezydenta niezależnej Czeczenii Dżochara Dudajewa. Upamiętniał on ofiary sowieckiej operacji „Soczewica” z 1944 roku – deportacji całego narodu czeczeńskiego z Kaukazu do krajów Azji Centralnej. W pamięci zbiorowej Czeczenów wydarzenie to zapisało się jako największa katastrofa narodowa: eksterminacja w wymiarze fizycznym, kulturowym i duchowym. W latach dziewięćdziesiątych XX wieku pamięć o deportacjach okazała się ważną częścią polityki historycznej niezależnej Czeczenii i jednym z fundamentów mentalnościowych czeczeńskiej irredenty niepodległościowej. Odzwierciedla to czeczeńska pieśń i poezja. Podczas grudniowego spotkania w trzydziestą rocznicę agresji Rosji na Czeczenię porozmawiamy o traumie i tożsamości, walce i pamięci oraz posłuchamy utworów czeczeńskich bardów.
Wydarzenie organizujemy we współpracy z Instytutem Politologii Uniwersytetu Gdańskiego.
Podczas comiesięcznych sesji naukowych przy „Wspólnym Stole” zaproszeni goście prezentują w Muzeum Emigracji w Gdyni wyniki swoich badań oraz refleksje naukowe związane z migracją – w różnorodnych kontekstach i ujęciach metodologicznych. Wszystko oczywiście przy muzealnym „Wspólnym Stole”, który symbolizuje bezpieczną przestrzeń wymiany poglądów. Spotkania mają charakter otwarty i są bezpłatne. Zapraszamy na nie wszystkich zainteresowanych, w szczególności młodzież licealną i studentów, nauczycieli oraz badaczy.
Program Muzealnych Spotkań Naukowych w 2024 roku:
21.03.2024 (czwartek), godz. 18.00
Biznes i…pasta! – o przedsiębiorczych Polkach we Włoszech (dr Kamila Kowalska – Uniwersytet Gdański, dr Rafał Raczyński – Muzeum Emigracji w Gdyni / Uniwersytet Gdański)
„Przedsiębiorcze Polki we Włoszech” to nowy projekt badawczy Muzeum Emigracji w Gdyni oraz Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Rzymie. Jego wynikiem jest raport, w którym przyglądamy się działającym we Włoszech Polkom – przedsiębiorczyniom. Co wpływa na ich aktywność biznesową? Jak wygląda ich sytuacja życiowa i zawodowa? Dlaczego zdecydowały się na założenie działalności gospodarczej? Wreszcie – czy kobietom, a do tego migrantkom, które prowadzą własny biznes, łatwo odnaleźć się we włoskiej rzeczywistości, czy wręcz przeciwnie? W raporcie odpowiadamy na te i wiele innych pytań dotyczących polskich przedsiębiorczyń w Italii.
11.04.2024 (czwartek), godz. 18.00
Społeczeństwa otwarte, społeczeństwa zamknięte – dyskusje o polityce migracyjnej państw arabskich Zatoki Perskiej (dr hab. Wojciech Grabowski, prof. UG)
Państwa Zatoki Perskiej zawdzięczają liczne sukcesy gospodarcze przybyłym z Afryki i Azji imigrantom zarobkowym. Imigranci często stanowią tam większość społeczeństwa – dla państw przyjmujących migrantów, ich tożsamości państwowej, religijnej czy regionalnej to wyzwanie, z którym codziennie mierzą się zarówno politycy, jak i zwykli mieszkańcy. Na spotkaniu pochylimy się nad kontrastem między otwartymi rynkami pracy, które nieustannie przyjmują nowych pracowników, a społeczeństwami zamkniętymi, które systematycznie ograniczają prawa osób niebędących obywatelami. Przyjrzymy się też zmianom w sposobie, w jaki państwa arabskie Zatoki Perskiej zarządzały populacjami migrantów na przestrzeni ostatnich dekad.
15.05.2024 (środa), godz. 18.00
Uciec, ale dokąd? – dyskusje o czynnikach sprzyjających migracjom w rejonie współczesnych, tzw. „wrażliwych” państw afrykańskich (dr Margot Stańczyk-Minkiewicz, prof. UG)
Kiedy poruszamy temat współczesnych migracji, zwykle analizujemy go przez pryzmat problemów, wyzwań i zagrożeń bezpieczeństwa. Dyskusje dotyczą regionów, z których najczęściej napływają migranci, kanałów tranzytowych, jakimi dostają się oni do miejsc docelowych a także samych sposobów, z jakich korzystają, żeby przedostać się do wybranego państwa. Dużo rzadziej przyglądamy się przyczynom, jakie wpływają na decyzję o opuszczeniu własnego kraju i ucieczce w zupełnie nieznany region.
Majową edycję muzealnych spotkań poświęcamy dyskusjom wokół kontynentu afrykańskiego, w obrębie którego funkcjonuje dziś większość dysfunkcyjnych (powszechnie nazywanych też „upadłymi” lub „wrażliwymi”) państw świata. Przyjrzymy się ich wewnętrznym problemom, które najczęściej determinują decyzję o migracjach czy uchodźstwie wielu ich mieszkańców.
12.06.2024 (środa), godz. 18.00
Wymyślić siebie na nowo – kariery wysoko wykwalifikowanych Polek na włoskim rynku pracy (dr Kamila Kowalska, Uniwersytet Gdański)
Włoski rynek pracy to nie tylko popołudniowa siesta i długie, sierpniowe wakacje – to także silna segmentacja, szara strefa, ale też trudności w nostryfikacji dyplomów i słabe możliwości awansu w miejscu pracy. W tak zarysowanej rzeczywistości spojrzymy na życie zawodowe wysoko wykwalifikowanych polskich pracowniczek, które szukają dla siebie satysfakcjonującej (na tyle, na ile to możliwe) ścieżki kariery na Półwyspie Apenińskim. Opierając się na wynikach trwającego dekadę badania powtórzonego (ilościowego i jakościowego), zobaczymy jak Polki w średnim wieku – chcąc zawalczyć o swoje życie zawodowe – wymyślają siebie na nowo i podejmują wyzwania rzucane im przez włoski rynek pracy.
3.10.2024 (czwartek), godz. 18.00
Chaczkary, Ararat i kawa „po polsku” – dyskusje wokół ormiańskiej imigracji do Polski i Europy (dr Paweł Nieczuja-Ostrowski, Uniwersytet Gdański)
W latach 90. XX wieku do Polski szczególnie licznie zaczęła napływać ludność ormiańska. Niektóre źródła podają liczbę nawet 100 tysięcy imigrantów, którzy w tamtym okresie przybyli do kraju nad Wisłą. Ormianie są stale obecni na obszarze Polski już od średniowiecza, a ich potomkowie do dziś pielęgnują elementy ormiańskiej tożsamości. Współcześnie obydwie grupy utworzyły społeczności zwane umownie „starą” i „nową” emigracją. W czasie październikowego spotkania będziemy dyskutować o ich adaptacji i integracji, o doświadczeniach imigranckich, relacji z Polakami, a także o dialogu między obiema społecznościami zamieszkujących Polskę Ormian.
13.11.2024 (środa), godz. 18.00
Goście, goście – dyskusje wokół kryzysu migracyjnego w wyniku wojny rosyjsko –ukraińskiej (dr hab. Valentyna Hodlevska, prof. UG)
Kryzys migracyjny wywołany wojną rosyjsko-ukraińską okazał się największym kryzysem uchodźczym w Europie od lat 40. XX wieku. W jego wyniku ponad 8 milionów ludzi opuściło Ukrainę, ponad 5 milionów zmuszonych zostało zaś do tzw. przesiedleń wewnętrznych. Pełnoskalowa inwazja Rosji na Ukrainę w lutym 2022 roku wywołała ogólnoeuropejską dyskusję nad koniecznością dostosowania krajowych i unijnych przepisów prawa do nowej sytuacji, w której zmuszonym do opuszczenia kraju migrantom trzeba codziennie ułatwiać uczestnictwo w diasporze, a także zapewniać dostęp do potrzebnych informacji i wsparcie na rynku pracy. W trakcie spotkania weźmiemy pod lupę różne kwestie związane z integracją obywateli Ukrainy z polskim społeczeństwem i problemy, które napotykają oni w codziennej rzeczywistości. Z naszymi gośćmi porozmawiamy także o postawie społeczeństwa polskiego wobec migrantów z Ukrainy oraz o tym, jak ulegała ona zmianie na przestrzeni ostatnich dwóch lat.
11.12.2024 (środa), godz. 18.00
Wygnanie, pamięć i pieśń
Dyskusje wokół pamięci o stalinowskich deportacjach 1944 roku w czeczeńskich narracjach kulturowych (dr Kamila Filipczyk, Muzeum Emigracji w Gdyni)
„Nie zapłaczemy! Nie osłabniemy! Nie zapomnimy!” – głosił napis na pomniku odsłoniętym w 1994 roku w Groznym przez prezydenta niezależnej Czeczenii Dżochara Dudajewa. Upamiętniał on ofiary sowieckiej operacji „Soczewica” z 1944 roku – deportacji całego narodu czeczeńskiego z Kaukazu do krajów Azji Centralnej. W pamięci zbiorowej Czeczenów wydarzenie to zapisało się jako największa katastrofa narodowa: eksterminacja w wymiarze fizycznym, kulturowym i duchowym. W latach dziewięćdziesiątych XX wieku pamięć o deportacjach okazała się ważną częścią polityki historycznej niezależnej Czeczenii i jednym z fundamentów mentalnościowych czeczeńskiej irredenty niepodległościowej. Odzwierciedla to czeczeńska pieśń i poezja. Podczas grudniowego spotkania w trzydziestą rocznicę agresji Rosji na Czeczenię porozmawiamy o traumie i tożsamości, walce i pamięci oraz posłuchamy utworów czeczeńskich bardów.
