W pierwszy weekend grudnia zapraszamy na wydarzenie „Gdynia-Palestyna: 91. urodziny Dworca Morskiego”. Dziś chcemy podzielić się fragmentem fascynującej opowieści o Linii Palestyńskiej Gdynia-America Line.
W latach 30. polskie statki, takie jak SS „Polonia”, łączyły Gdynię z Palestyną, przewożąc tysiące pasażerów – turystów, pielgrzymów i tych, którzy szukali nowego początku. Była to trasa pełna wyzwań, ale także nadziei i nowych możliwości.a dziś chcemy przybliżyć Wam rys historyczny linii palestyńskiej Gdynia – America Line.
Podróż koleją i statkiem
Szansę na zapewnienie rentowności dostrzeżono wówczas w rosnącym ruchu wychodźczym polskich Żydów do Palestyny. Latem 1933 roku postanowiono utworzyć nową linię przewozową, która obsługiwałaby wspomniany kierunek. Trasę skonstruowano tak, aby pierwszy etap podróży odbywał się koleją i prowadził z Gdyni do położonej nad Morzem Czarnym Konstancy w Rumunii.
Grand-Orient-Lux-Torpeda
W rumuńskim porcie oczekiwał na pasażerów przeniesiony na tę trasę statek SS „Polonia”. Został on z tej okazji przemalowany na szary kolor i poddany remontowi poprawiającemu komfort w kabinach. W Konstancy stacjonowała także polska załoga, która skupiała się wokół zbudowanego w mieście polskiego Domu Marynarza. Po zabraniu na pokład pasażerów „Polonia” udawała się w trwający 3,5 dnia rejs, podczas którego zawijała do Stambułu oraz greckiego Pireusu. W tym ostatnim statek zaopatrywano w węgiel, który był tam specjalnie sprowadzany z kopalni górnośląskich. Podróż kończyła się w portach Jaffa i Haifa. Z racji tego, że polski statek był wtedy najszybszym z kursujących w tym rejonie, zyskał przydomek „Grand-Orient-Lux-Torpeda”.
Komercyjny sukces
Nowo utworzona linia palestyńska okazała się strzałem w dziesiątkę. Odbywające się co drugi tydzień rejsy cieszyły się ogromną popularnością. Z połączenia korzystali nie tylko Żydzi z Polski, ale także z krajów sąsiednich. Linia zdobyła również uznanie turystów oraz pielgrzymów udających się do Ziemi Świętej. Dla ich potrzeb przygotowywana był oferta turystyczna ze zorganizowanymi w poszczególnych portach wycieczkami krajoznawczymi. Na statku zatrudniony był rabin oraz koszermajster czuwający nad koszernością serwowanych posiłków.
W 1933 roku, od momentu inauguracji linii we wrześniu, do Palestyny przewieziono 4 300 pasażerów. W 1934 roku było to 20 728 osób, a rok później – 27 909. Ruch powrotny kształtował się na wysokości ok. 5 tysięcy podróżnych rocznie, wśród których dużą część stanowili Żydzi rozczarowani życiem w Palestynie. W 1935 roku do „Polonii” dołączył statek SS „Kościuszko”, który na linii amerykańskiej został zastąpiony przez nowy motorowiec MS „Piłsudski”. Dodatkowa jednostka pozwoliła na zwiększenie częstotliwości rejsów i odbywanie ich co tydzień. Podróże na linii palestyńskiej odbywały się często z kompletem pasażerów na pokładzie, co było rzadkością w przypadku linii amerykańskiej. Pośród podróżnych znajdowały się niejednokrotnie ważne osobistości. Należał do nich m.in. król Egiptu Faruk Pierwszy, który na pokładzie pojawił się wraz z całym swoim dworem.
📷 Opis fotografii: Pasażerowie na pokładzie statku SS „Polonia” w trakcie rejsu na Linii Palestyńskiej. Stambuł, połowa lat 30-tych. Zbiory Muzeum Emigracji w Gdyni.