9 czerwca 2016, czwartek | godz. 17.30 | sala kinowa MEG, ul. Polska 1 | wstęp wolny

Homo gazeticus. O rzeźbiarzu Karolu Broniatowskim

Karol Broniatowski zyskał międzynarodowy rozgłos dzięki rzeźbom postaci ludzkich wykonanym z papieru gazetowego. Od 40 lat mieszka i pracuje w Berlinie. 9 czerwca o godz. 17.30 w sali kinowej Muzeum Emigracji dr Dorota Grubba-Thiede z gdańskiej ASP opowie m.in. o różnych rodzajach środków artystycznych – od rzeźby po działania performatywne – które spotykają się w jego twórczości.

Karol Broniatowski jest polskim rzeźbiarzem, który już od 40 lat mieszka i tworzy w Berlinie. Studia w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych zaczął od malarstwa, a kontynuował w pracowni wybitnego rzeźbiarza i pedagoga prof. Jerzego Jarnuszkiewicza. Szybko zrobił międzynarodową karierę dzięki „Homo gazeticus”, charakterystycznym rzeźbom postaci ludzkich naturalnej wielkości wykonanym – zamiast z kamienia czy brązu – z papieru gazetowego. Trzy grupy liczące po około 50 takich postaci stworzył w latach 1969–74. Dwa lata po studiach, w 1972 roku, reprezentował Polskę na XXXVI Biennale w Wenecji. Później jego prace były wystawiane między innymi na Biennale w São Paulo w Brazylii, w paryskim Muzeum Sztuki Współczesnej, niemieckim Mannheimer Kunstverein oraz w galeriach w Nowym Jorku, Antwerpii, Brukseli i innych miastach na całym świecie.

W 1976 roku otrzymał stypendium DAAD, dzięki któremu wyjechał do Berlina, gdzie pracuje do dzisiaj. Centralnym motywem twórczości Broniatowskiego są ludzkie postacie wykonane z różnych materiałów i aranżowane w różnych układach i przestrzeniach. Artysta podkreśla dwa ważne czynniki w swojej pracy: materiał i moment. Traktuje materiał jako partnera do rozmowy – „materiał ma wpływ na formę, na treść, która co prawda istnieje od początku, ale nie jest nieodwołalna. Prace, które ostatecznie powstają, są konsekwencją tej mojej współpracy z materiałem”. Zwraca też uwagę na znaczenie momentu, w którym praca powstaje – „robię te małe figury z brązu, które mają tę samą pozę, tę samą wysuniętą do przodu nogę, ale są różne, ponieważ zrobione w innym momencie”. Broniatowski jest również autorem licznych pomników i rzeźb w przestrzeni publicznej, z których najsłynniejszy jest pomnik deportowanych Żydów Berlina na dworcu Grunewald, powstały w 1991 roku. To długa betonowa ściana z pustymi przestrzeniami w kształcie postaci ludzkich.

O twórczości rzeźbiarza, w której spotykają się różne media – rzeźba, multiplikacja, film, fotografia, działania performatywne i czyste idee (postkonceptualizm, postmodernizm) – opowie dr Dorota Grubba-Thiede, historyczka sztuki, wykładowczyni gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych i kuratorka licznych wystaw poświęconych polskiej rzeźbie współczesnej. Jest również członkinią Polskiego Instytutu Studiów nad Sztuką Świata, skupiającego historyków sztuki, konserwatorów dzieł sztuki, etnologów, kulturoznawców, teatrologów i filmoznawców, zainteresowanych kulturą wizualną oraz przedstawicieli pokrewnych dziedzin, zajmujących się badaniem oraz ochroną sztuki i dziedzictwa światowej kultury.

ZA GRANICĄ SZTUKI to cykl comiesięcznych wykładów prezentujących sylwetki najciekawszych polskich artystów emigracyjnych XX i początku XXI wieku. Artystów różnych dziedzin: malarstwa, filmu, rzeźby czy architektury, których życie i twórczość rozpięte były między Polską a światem – uciekinierów, wygnańców, dobrowolnych rezydentów, obywateli świata… Wybitni znawcy z całej Polski, szczególnie związani ze swoimi bohaterami – historycy sztuki, kuratorzy wystaw oraz autorzy monografii, opowiadają o ich dorobku, wymykającym się łatwym schematom i przekraczającym ograniczenia ludzkiej myśli i artystycznej materii. Przybliżają także ich, rozpostarte między kraje i kontynenty, biografie. Wykłady skierowane są do szerokiej publiczności, mają otwartą, nieakademicką formułę i popularyzatorski charakter. Autorem programu i koncepcji merytorycznej cyklu „Za granicą sztuki” jest dr Hubert Bilewicz.

Karol Broniatowski

Polski rzeźbiarz mieszkający i tworzący w Berlinie. Urodził się 23 kwietnia 1945 roku w Łodzi. W 1964 roku rozpoczął studia malarstwa w warszawskiej ASP, a ukończył je w 1970 roku w pracowni rzeźby prof. Jerzego Jarnuszkiewicza. W latach 1969–74 stworzył trzy grupy po około 50 rzeźb postaci ludzkich z papieru gazetowego. W 1972 roku z tymi rzeźbami reprezentował Polskę na XXXVI Biennale w Wenecji. Następnie były one wystawiane na Biennale w São Paulo w Brazylii, w Philadelphia Bourse w Stanach Zjednoczonych, paryskim Musee d’Art Moderne de la Ville de Paris, w Mannheimer Kunstverein w Niemczech, a także w galeriach w Nowym Jorku, Antwerpii, Brukseli i innych miastach. W 1976 roku dzięki stypendium DAAD (Deutscher Akademischer Austauschdienst) zaczął mieszkać i pracować w Berlinie. Brał udział w licznych konkursach na pomniki i rzeźby figuralne w przestrzeni publicznej. Najbardziej znany pomnik jego autorstwa to powstały w 1991 roku pomnik deportowanych Żydów Berlina na dworcu Grunewald. Podstawowym motywem w jego twórczości jest ludzka sylwetka naturalnej wielkości ustawiana w różnych grupach i różnych otoczeniach.

Dorota Grubba-Thiede

Doktor nauk humanistycznych w zakresie Nauk o Sztuce, magister sztuki, wykładowczyni, kuratorka wystaw, m.in. „Stanisław Horno-Popławski (1902–1997). Droga sztuki – sztuka drogi”, „Państwo Dydony” – współczesna rzeźba polska (PGS w Sopocie 2010, Galeria Nowych Mediów w Warszawie), „Krzysztof Malec – rzeźba, dokumentacja twórczości” (PGS i CRP w Orońsku 2003–2004), „Magdalena Abakanowicz: Potnia Theron” (PGS 2012), „…apokryfy, imponderabilia – Alina Szapocznikow”, „Przebiśniegi” (obie w PGS w Sopocie oraz w Galerii Opera Teatru Wielkiego-Opery Narodowej w Warszawie 2013–2014), wystawa Katarzyny Józefowicz i Piotra Józefowicza „Anektując kolejną cząstkę czasu indywidualnego” (2013–2014) i „Jerzy Bereś – Zbigniew Warpechowski. Ablucje” (obie w PGS w Sopocie, 2014). Członkini Polskiego Instytutu Studiów nad Sztuką Świata.