Muzeum Emigracji w Gdyni przystąpiło w tym roku do Hands On! International Association of Children in Museums. To międzynarodowe stowarzyszenie, którego misją jest sprawianie, aby muzea były miejscami rozwijającymi ciekawość i wyobraźnię dzieci i młodzieży.

W październiku Agnieszka Kaim z Działu Edukacji Muzeum Emigracji w Gdyni, dzięki wsparciu Ambasady Królestwa Niderlandów w Warszawie, uczestniczyła w konferencji Hands On w Amsterdamie. Tegorocznemu wydarzeniu przybliżającemu najnowsze trendy w edukacji muzealnej przyświecało hasło „touch and learn”. Czasy, kiedy dzieci w muzeach uciszało się i zabraniało się im czegokolwiek dotykać, odchodzą już na szczęście w niepamięć, co podczas konferencji udowadniali pełni pasji edukatorzy muzealni z ponad 35 państw.

Oprócz bogatego programu w Rijksmuseum zaplanowano także wizyty studyjne w innych holenderskich muzeach. Na szczególną uwagę zasługują tu Tropenmuseum Junior z Amsterdamu i Gemeentemuseum w Hadze: oba niezwykle innowacyjne i otwarte na najmłodszych odbiorców, choć w zupełnie inny sposób.

Tropenmuseum Junior, czyli dziecięce Muzeum Tropików, przygotowuje co kilka lat niezwykle angażujące wystawy dotyczące różnych kultur – podczas konferencji można było przedpremierowo obejrzeć narracyjną wystawę poświęconą Maroko. Budowę ekspozycji poprzedza półroczny pobyt badawczy zespołu muzeum w miejscu, którego ma dotyczyć wystawa. Do pracy przy każdej z nich rekrutowany jest także międzykulturowy zespół. Skutkuje to niezwykłą autentycznością, odwzorowane wnętrza są bardzo realistyczne, a wrażenie podróży potęguje inscenizowany przed wejściem na wystawę lot samolotem. Nieodłączną częścią wystawy jest dziedzictwo niematerialne – opowieści, piosenki, tańce czy kuchnia. Zwiedzając dzieci uczą się przez działanie – pomagają spotkanym w kolejnych pomieszczeniach postaciom. Po zamknięciu ekspozycje trafiają do dziecięcego muzeum Villa Zapakara w Surinamie, gdzie prezentowane są kolejnym zwiedzającym.

Obecność multimediów na wystawie w Tropenmuseum jest minimalna, w przeciwieństwie do wystawy Wonderkamers w Gemeentemuseum, która w całości się na nich opiera. Przy wejściu zwiedzający otrzymują tablety. Ich celem jest otwarcie własnej wystawy w galerii miniatur, jednak zanim się do tego zabiorą, muszą zdobyć wiedzę z historii sztuki. Tablet kieruje ich do kolejnych pokoi, w których czekają na nich różnorodne zadania do wykonania – stworzenie obrazu inspirowanego twórczością Mondriana (oczywiście na ekranie dotykowym), wycena dzieł sztuki czy organizacja pokazu mody. Za każde zadanie otrzymują punkty, za które następnie mogą kupić dzieła sztuki ściągając ich podobizny z wystawy na swój tablet. Z pobranych dzieł aranżują własną wystawę na ekranie w galerii miniatur. Zwiedzanie wystawy to około dwugodzinna wciągająca gra, która przybliża dzieciom historię sztuki w niezwykle angażujący sposób.

Podczas konferencji przyznano Children in Museums Award 2015. Zwycięzcy, Boston Children’s Museum i ZOOM Kindermuseum z Wiednia, otrzymali m.in. statuetkę w kształcie słynnego holenderskiego króliczka Miffy. Postać ta, stworzona przez ilustratora Dicka Brunę, ma swoje własne muzeum w Utrechcie i obchodzi w 2015 roku sześćdziesiąte urodziny. Na patronkę nagrody wybrana została nieprzypadkowo, symbolizuje bowiem takie wartości jak kreatywność, ciekawość, otwartość na świat i przyjazność dzieciom, jak podkreślała Annemies Broekgaarden z Rijksmuseum. Jest to także podejście bliskie zespołowi edukacyjnemu Muzeum Emigracji w Gdyni, który, także dzięki inspiracjom z holenderskiej wizyty, przygotował ciekawy program na 2016 rok.

Oferta edukacyjna Muzeum składa się z trzech części. Oprócz rozwijanej stale oferty edukacyjnej dla szkół i przedszkoli, prowadzimy także projekty społeczne i przygotowujemy liczne propozycje dla indywidualnych odbiorców w różnym wieku.

Już od stycznia dzieci w wieku 7-12 lat zapraszamy na kolejne sobotnie warsztaty „Ekspedycja MEG”, podczas których nauczą się, jak radzić sobie z podróżniczymi wyzwaniami. Z kolei całe rodziny mile widziane są na zajęciach niedzielnych, gdzie pod hasłem „Kultura na horyzoncie!” odbywamy podróż dookoła świata.

Na rodziny czekają w ciągu roku także inne niespodzianki, jak budowanie Gdyni z klocków LEGO z okazji urodzin miasta czy warsztaty wakacyjne. Natomiast młodzież i nie tylko zapraszamy od lutego na Kryminalne Piątki. Po zapadnięciu zmroku, Muzeum Emigracji w Gdyni odkryje przed zwiedzającymi swoje najmroczniejsze tajemnice. Kiedy Muzeum opuszczą ostatni zwiedzający, grupa chętnych śmiałków wspólnie postara się wytropić oszustwa agentów emigracyjnych, znaleźć sprawców kradzieży cennych eksponatów lub odważnie stawić czoła upiornym zagadkom portowych zakątków Gdyni. Ukryte wskazówki i niespodziewani goście mogą w tym pomóc, ale czasu nie będzie wiele – zegar tyka…

Dla dorosłych kontynuujemy także cykl spotkań podróżniczych, a wiosną rozpoczniemy drugi cykl warsztatów genealogicznych „Łączymy historie”, cieszą się one bowiem bardzo dużym zainteresowaniem. Poszukiwania genealogiczne mogą się bowiem okazać bardzo emocjonującą przygodą! Skany list pasażerów wypływających z europejskich portów, dokumenty związane z ubieganiem się o obywatelstwo, spisy ludności, metryki, archiwa państwowe i kościelne skrywają informacje o naszych przodkach. Zajęcia genealogiczne pomagają w dotarciu do tych cennych zasobów i uczą jak z nich korzystać.

Z kolei „Miasto w dialogu” to propozycja spotkań, w trakcie których w ciekawy sposób przyjrzymy się miejscu, w którym mieszkamy. Analizując zmiany, które dynamiczne zachodzą w mieście,zaproszeni eksperci oraz publiczność w trakcie dyskusji będą starali się pokazać różne punkty widzenia mieszkańców dotyczące codzienności w przeobrażającej się wciąż Gdyni.

W przyszłym roku będziemy również kontynuować projekt „Muzeum. Udostępnij!” we współpracy z Marinmuseum w Karlskronie, Stena Line i gdyńskimi świetlicami socjoterapeutycznymi. Przygotowujemy także kolejne projekty społeczne skierowane do grup statystycznie rzadziej odwiedzających instytucje kultury. Razem z Towarzystwem Pomocy Głuchoniewidomym i Centrum Integracja planujemy kontynuację programu „Muzeum bez wyjątku”, zaś wraz z Centrum Wsparcia Imigrantów i Imigrantek zastanawiamy się, jak włączyć w nasze działania osoby, które w Polsce osiedliły się niedawno i język pozostaje dla nich barierą uczestnictwa w życiu kulturalnym.

Mamy nadzieję, że w przyszłorocznej ofercie edukacyjnej każdy znajdzie coś dla siebie. Zapraszamy także do kontaktu – wszelkie sugestie jak rozwijać nasz program będą mile widziane.

Agnieszka Kaim

Anna Posłuszna

Udział w konferencji Hands On! w Amsterdamie dofinansowany został przez Ambasadę Królestwa Niderlandów w Warszawie.