Sala kinowa Muzeum Emigracji w Gdyni
4 lutego, 16.00
prowadzenie: dr Jan Szkudliński
W 1915 roku 2 miliony mieszkańców Królestwa Polskiego zmuszonych zostało do opuszczenia swoich domów wraz z wycofującą się armią carską. Ich dramatyczne losy, wędrówkę przez całą Rosję i trudny powrót w świecie pełnym nowych granic przybliżaksiążka „Bieżeństwo 1915″ Anety Prymaki-Oniszk. Na spotkanie z autorką 4 lutego zaprasza Muzeum Emigracji w Gdyni.
Bieżeństwo – po rosyjsku termin ten oznacza uchodźstwo; określa się tak również konkretne uchodźstwo – z terenów zajmowanych przez nieprzyjacielską armię podczas I wojny światowej. 2 maja 1915 roku wojsko niemieckie przerywa linię frontu pod Gorlicami i szybko posuwa się na wschód. Armia rosyjska przyjmuje taktykę spalonej ziemi: z pozostawianych terenów wygania ludność a majątek przejmuje lub niszczy. Apogeum bieżeństwa przypada na okres od wiosny do jesieni 1915 roku. Miliony mieszkańców zachodnich guberni Imperium Rosyjskiego w panice i chaosie ruszają w głąb kraju. Droga trwa wiele miesięcy i pochłania mnóstwo ofiar. Bieżeńcy zalewają całe Imperium – wielkie miasta, jak i odludne wioski pod chińską granicą. Na wygnaniu spędzą od 3 do 7 lat. Po rewolucji październikowej rozpoczną się powroty do rodzinnych domów, które trwać będą do 1922 roku – na drodze będą jednak stały kolejne kampanie wojenne i niepewny, dopiero wyłaniający się ład polityczny.
Książka „Bieżeństwo 1915″ Anety Prymaki-Oniszk opowiada historię, którą trudno znaleźć w podręcznikach. Pamięć ocalają potomkowie bieżeńców. Ich opowieść przyjmuje wiele perspektyw: ludzi postawionych w ekstremalnej sytuacji, chłopów, których świat ginie na ich oczach, wreszcie – uchodźców, uciekinierów, ofiar kolejnych wojen.
Podczas spotkania książka będzie dostępna w księgarni Muzeum w promocyjnej cenie.
Aneta Prymaka-Oniszk – dziennikarka, publikowała m.in. w „Gazecie Wyborczej”, „Polityce”, „National Geographic”, kwartalniku „Karta”. Współuczestniczyła w tworzeniu Centrum Nauki Kopernik; była rzeczniczką prasową podczas budowy i otwierania instytucji. Od 2014 roku prowadzi stronę internetową biezenstwo.pl.