„Stany Przeszłe” wreszcie w internecie! Zapraszamy do wspólnego seansu pierwszej filmowej produkcji Muzeum Emigracji w Gdyni. Muzeum Emigracji jest tymczasowo zamknięte dla zwiedzających, ale o polskiej emigracji wciąż opowiadamy w różnorodnych projektach. Jeden z nich możecie dziś poznać w zaciszu własnego domu z kubkiem kawy w ręku. Miłego seansu!
Pomysł na film dokumentalny zrodził się w zespole badawczym Archiwum Emigranta w Muzeum Emigracji w Gdyni. Archiwum od 2014 roku współpracowało z grupą badaczy z Fundacji Culture Shock z Nowego Jorku. Fundacja regularnie przeprowadzała wywiady z polskimi emigrantami zamieszkującymi nowojorską dzielnicę Greenpoint. Ta część miasta jest uważana przez nowojorczyków za Little Poland – Małą Polskę – przez to, jak liczna była tu społeczność polskich imigrantów osiedlających się tam od początku XX wieku. Okazało się, że współczesne relacje emigrantów były wstrząsające. Różnica pomiędzy stereotypowym wyobrażeniem o „American Dream” a emigracyjną rzeczywistością okazywała się dla nich ogromnym wyzwaniem. Wiele osób po przyjeździe przeżywało pewien rodzaj traumy i potrzebowało czasami wielu lat wysiłku, aby ułożyć sobie życie w Nowym Jorku. Ciekawy był również aspekt rozłąki z bliskimi, którzy zostawali w Polsce lub nie byli w stanie zaakceptować ciężkich warunków życia i wracali do ojczyzny. Film dokumentalny jest próbą opowiedzenia historii o budowaniu swojego świata na nowo na obczyźnie przy nieustającym przywiązaniu do ojczyzny.
Osią filmu „Stany Przeszłe” stał się projekt społeczny prowadzony przez główną bohaterkę, Martynkę. Jej celem było zbliżenie się do swoich rodaków na emigracji w tej specyficznie polskiej dzielnicy Nowego Jork i zaangażowanie ich w budowę wspólnego pomnika – ceramicznej kuli, która miała być wypalona z ziemi pochodzącej z miejsc urodzenie emigrantów. Wędrówka Polki zaprowadza nas do Henryka – sąsiada Martynki, który celebruje swoje życie w Stanach Zjednoczonych, ale jednocześnie jego pamięć o korzeniach jest na tyle silna, że przynajmniej raz w roku kilka tygodni spędza w Polsce. Następnie jej poszukiwania zaprowadziły nas do Heleny – aktywistki, która podobnie jak Martynka angażowała się w życie społeczne Greenpointu. Martynka zbiera historie emigracji, rozprawiając się jednocześnie ze swoją przeszłością, w nadziei, że to pomoże jej przełamać poczucie samotności i wyobcowania w Nowym Jorku.
Film jest debiutem dokumentalnym Olgi Blumczyńskiej, tworzącej Archiwum Emigranta w latach 2014 – 2017.
Film był wyświetlany na festiwalach filmowych w Europie Ameryce Północnej i Azji. Zdobył nagrodę dla najlepszego krótkometrażowego filmu dokumentalnego na 2018 Greenpoint Film Festival w Nowym Jorku oraz wyróżnienie za film „wyrażający poszukiwania nowej formuły „polskości” na emigracji” na warszawskim Festiwalu Filmów Emigracyjnych „Emigra” w 2018 roku. „Stany Przeszłe” stały się także elementem pasma „Filmy z Gdyni” na 43. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni.
Po więcej historii wartych wschodu i zachodu zapraszamy na stronę Archiwum Emigranta www.archiwumemigranta.pl