W 50. rocznicę wydarzeń marcowych Muzeum Emigracji w Gdyni przygotowało wystawę ROZPROSZENIE. Emigracja Marca ’68. To rozpisana na wiele przejmujących głosów historia pokolenia, dla którego marzec 1968 roku stał się pryzmatem rozbijającym społeczeństwo na tysiące rozproszonych jednostek.

Wystawę można oglądać do 30.06.2018 r. w godzinach pracy muzeum. Wstęp wolny. Zapraszamy!

• Galeria zdjęć z wernisażu wystawy 17.03.2018r.
• Rozmowa z dr. Grzegorzem Sołtysiakiem, współautorem wystawy ROZPROSZENIE w radio TOK FM
• Nagranie wideo ze spotkanie z Sabiną Baral, autorką książki „Zapiski z Wygnania”
• Nagranie wideo ze spotkania z Mikołajem Grynbergiem, autorem książki „Księga wyjścia”

Autorzy wystawy skupili się przede wszystkim na analizie złożonych przyczyn prowadzących do sytuacji, w której pod naciskiem propagandowych manipulacji pokolenie Marca ’68 staje przed dramatycznym wyborem opuszczenia bądź pozostania w kraju. Jednostkowe decyzje o wyjeździe, postawy w obliczu narastającej wrogości, historie odbudowywania tożsamości po wręczeniu dokumentu odbierającego obywatelstwo, opowiadane głosami świadków historii tworzą wielowątkową narrację o losach rozproszonego pokolenia.

Zwiedzający usłyszą relacje emigrantów, przeczytają spisywane na gorąco doniesienia Radia Wolna Europa, zobaczą tajne dokumenty partyjne, odtworzą atmosferę marcowych wydarzeń z wypowiedzi ich uczestników. Zwieńczeniem wystawy jest instalacja artystyczna Krystyny Piotrowskiej „Wyjechałem bo…”, która podkreśla jednostkowość każdej decyzji o emigracji. Różnorodne formy opowiadania o Marcu ’68 są sposobem na scalenie głosów tysięcy osób w obraz pokolenia, które zmuszono do pożegnań.

Wystawa ROZPROSZENIE. Emigracja Marca ’68 powstała, aby przedstawić kolejną kartę emigracyjnej historii Polski i zadać pytania o nasze postawy wobec niej. Jaka historia kryje się za nazwiskami z „dokumentów podróży” stwierdzającymi, że okaziciel nie jest już obywatelem Polski? Bauman, Kołakowski, Kamińska, Eile, pokolenie Marca ’68… jak potoczyłyby się jego losy, gdyby nie uległo rozproszeniu? Jakie konsekwencje dla kultury i nauki polskiej miał nagły wyjazd ponad 11 tysięcy obywateli?

Wydarzenia towarzyszące

Aby przypomnieć o przyczynach, reperkusjach oraz przebiegu wydarzeń marcowych ze szczególnym uwzględnieniem losów emigracyjnych zapraszamy także na program towarzyszący wystawie. Przez cały marzec w Muzeum Emigracji w Gdyni będą odbywały się spotkania i pokazy filmów odkrywające kolejne wątki historii Marca ’68.

Naszym gościem była już Sabina Baral, autorka książki „Zapiski z wygnania”. Przed nami spotkanie z Mikołajem Grynbergiem, którego najnowsza książka „Księga wyjścia” dokumentuje wspomnienia emigrantów pomarcowych. Uzupełnieniem informacji zawartych na wystawie będą filmy dokumentalne.

Wystawę ROZPROSZENIE. Emigracja Marca ’68 będzie można oglądać w przestrzeni Magazynu Tranzytowego Dworca Morskiego w Gdyni do czerwca. Wstęp na wystawę czasową oraz wszystkie wydarzenie towarzyszące jest bezpłatny.

4.03 | niedziela | godz. 16:00
Spotkanie autorskie z Sabiną Baral autorką książki „Zapiski z Wygnania”.
Prowadzenie spotkania prof. Katarzyna Jerzak

15.03 | czwartek | godz. 18:00
Pokaz filmu „Skibet/Hatikvah” w reż. Mariana Marzyńskiego połączony z wykładem tematycznym prowadzonym przez dr. Rafała Kowalskiego. Po projekcji zapraszamy na dyskusję

17:03 | sobota | godz. 17:00
Wernisaż wystawy ROZPROSZENIE. Emigracja Marca ’68

22.03 | czwartek | godz. 18:00
Spotkanie autorskie z Mikołajem Grynbergiem autorem książki „Księga Wyjścia”.
Prowadzenie spotkania Marzena Bakowska

29.03 | czwartek | godz. 18:00
Pokaz filmu „Dworzec Gdański” w reż. Marii Zmarz-Koczanowicz połączony z wykładem tematycznym dr. Piotra Kurpiewskiego. Po projekcji zapraszamy na dyskusję

Spotkanie autorskie

• Mikołaj Grynberg, „Księga wyjścia”

„Wydarzenia, o których opowiadają moi bohaterowie, rozegrały się, gdy miałem dwa, trzy lata. Nie ominęły również mojego rodzinnego domu. Dzisiaj umiem nazwać emocje, które już na zawsze zostaną powiązane z liczbą sześćdziesiąt osiem. To poczucie odrzucenia, żal i samotność” – mówi o „Księdze wyjścia” jej autor Mikołaj Grynberg.

„Księga wyjścia” to zapis 27 rozmów z polskimi Żydami, którzy po wydarzeniach marcowych stanęli przed decyzją – zostać w Polsce czy opuścić kraj. Jedno z pytań, które nawet po premierze książki pozostanie otwarte brzmi: dlaczego stojący na Dworcu Gdańskim Żydzi widzieli tak mało rąk wyciągniętych do nich w geście pożegnania?

Mikołaj Grynberg. Fotograf i pisarz, z wykształcenia psycholog. Autor albumów Dużo kobiet (2009), Auschwitz – co ja tu robię? (2010) oraz Ocaleni z XX wieku (2012). Wydał zbiór rozmów Oskarżam Auschwitz. Opowieści rodzinne (2014) oraz tom opowiadań Rejwach (2016). Od lat zajmuje się problematyką i historią polskich Żydów w XX wieku.

Pokazy filmów dokumentalnych

• „Skibet/Hatikvah” reż. Marian Marzyński | 55 min.

„Skibet” to po duńsku statek a także pierwsze słowo, którego w tym języku nauczył się polski reżyser pomieszkujący na pokładzie u wybrzeża Kopenhagi wraz z innymi marcowymi emigrantami. Marian Marzyński, dokumentalista i reżyser wyciąga kamerę i nagrywa niepowtarzalny zapis atmosfery pomarcowej emigracji w czasie jej trwania. To unikalna filmowa pamiątka tamtych wydarzeń. W drugiej części filmu, młodzi emigranci, których do Danii zabrali rodzice, uczą się żydowskich piosenek oczekując nowego życia. Swój zespół nazwali po hebrajsku: HATIKVAH, po polsku: NADZIEJA.

Marian Marzyński. Reżyser telewizyjny, dokumentalista, scenarzysta, zdobywca nagrody Emmy. Polak o żydowskich korzeniach, obecnie mieszka w Ameryce. W latach 60. autor popularnych programów telewizyjnych, m.in. „Turnieju Miast”. Po emigracji w 1969 roku był reżyserem telewizyjnym w Danii, następnie wykładowcą w Rhode Island School of Design w Stanach Zjednoczonych, gdzie jego uczniem był m.in. Gus Van Sant.

Po filmie wykład dr. Rafała Kowalskiego z Muzeum Żydów Mazowieckich w Płocku, autora książki „Płoccy wypędzeni. Marzec’68 . Po projekcji zapraszamy do dyskusji.

• „Dworzec Gdański” reż. Maria Zmarz-Koczanowicz, Teresa Torańska | 55 min

Akcja filmu rozgrywa się izraelskim kurorcie Aszkelon, położonym nad Morzem Śródziemnym. Od 1988 roku zjeżdżają się tam Polacy z żydowskim pochodzeniem, którzy w 1968 roku zostali wygnani z kraju. Mimo, że od ich wyjazdu minęło już ponad 30 lat, wszyscy znakomicie mówią po polsku, śpiewają polskie piosenki, czują się Polakami. Dla nich Dworzec Gdański to przede wszystkim symbol wygnania i upokorzenia. Pamiętają jak z żalem żegnali się z bliskimi i przyjaciółmi, jak ciężko było im opuścić rodzinne strony, gdzie spędzili całe swoje życie.

W filmie wykorzystano zdjęcia pożegnań zrobione na Dworcu Gdańskim, materiały filmowe nakręcone z ukrytej kamery przez MSW oraz programy telewizyjne z 1967 i 1968 roku ilustrujące nagonkę antyżydowską w Polsce.

Zapraszamy także na wykład towarzyszący dr. Piotra Kurpiewskiego oraz dyskusję po projekcji.

Program edukacyjny towarzyszący wystawie:

W związku z pięćdziesiątą rocznicą Marca ’68 zapraszamy na bezpłatne zajęcia dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych prowadzone przez nasz Dział Edukacji.

Marzec 1968. Historie rozstań

Paszport umożliwiający podróż w jedną stronę – dokument, który w latach 60. XX wieku rozdzielał polskich przyjaciół, sąsiadów, współpracowników. Dlaczego? Podczas warsztatów poznamy poruszające historie tzw. emigrantów marca 68.
Uczestnicy warsztatów poznają tło wydarzeń marca 1968 r. Na podstawie prawdziwych historii spróbują prześledzić powody wyjazdów oraz uczucia jakie towarzyszyły emigrantom tego okresu.

Zajęcia odbywają się w sali multimedialnej, na wystawie stałej oraz na wystawie czasowej poświęconej historii marca 68.
Realizacja podstawy programowej: historia (realia życia gospodarczego i społecznego PRL-u; przyczyny i skutki kryzysu 1968 r. ).
Scenariusz zajęć przygotowany przez Muzeum Emigracji w Gdyni.

Młodzi gniewni. Dzieje pokolenia Marca 68

Dzieci ludzi ocalałych z Zagłady wychowują się w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Co wiedzą o swoich korzeniach? Opowieści o ich życiu codziennym – filmy, pamiętniki, fragmenty wystawy czasowej – pozwolą uczniom i uczennicom poczuć szczególną atmosferę tamtych czasów. W marcu 1968 roku młodzież żydowska uczestniczyła w buncie przeciwko władzy komunistycznej. Zaczęły się brutalne represje. Większość z nich opuściła Polskę z biletem w jedną stronę.

Zajęcia odbywają się w sali multimedialnej oraz na wystawie czasowej poświęconej historii marca 68.
Realizacja podstawy programowej: historia (analiza zmian terytorialnych, strat ludnościowych, kulturowych i materialnych Polski będące następstwem II wojny światowej; opisanie zmian kulturowych i społecznych po II wojnie światowej; charakteryzowanie realiów życia społecznego PRL-u; analiza przyczyn i skutków kryzysu 1968 roku).
Scenariusz zajęć przygotowany przez Muzeum Żydów Polskich POLIN.

Patroni medialni: Trojmiasto.pl | Gazeta Wyborcza Trójmiasto | Co jest grane | TOK FM