Jan Nowak-Jeziorański. Na falach wolności
W lutym 2016 roku, w ramach obchodów 90. urodzin Gdyni, w Muzeum Emigracji w Gdyni zaprezentowano wystawę czasową „Jan Nowak-Jeziorański. Na falach wolności”, upamiętniającą postać Jana Nowaka-Jeziorańskiego, słynnego „Kuriera z Warszawy”, dyrektora Radia Wolna Europa i Honorowego Obywatela Miasta Gdyni.
Jan Nowak-Jeziorański (1914-2005), długoletni szef Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa, publicysta i dziennikarz, wniósł ogromny wkład w proces oswobodzenia narodu polskiego spod okupacji hitlerowskiej, a następnie spod rządów komunistycznego reżimu. Do Gdyni trafił w 1943 roku jako inspektor Akcji „N” – wydziału AK, który zajmował się fabrykowaniem ulotek dla niemieckich żołnierzy, mających na celu osłabienie ich wiary w Hitlera. W Gdyni, Gdańsku, Kołobrzegu i Szczecinie zorganizował siatkę ludzi, którzy podjęli się przerzutu bibuły „enowskiej” na szwedzkie statki i niemieckie okręty. Kilka razy odbył podróże na trasie Warszawa – Gdynia – Sztokholm – Londyn jako kurier Komendy Głównej AK do Naczelnego Dowództwa.
Ekspozycja skupiła się na trzech najistotniejszych etapach życia i działalności Nowaka-Jeziorańskiego: jako Kuriera Polski Podziemnej, Kuriera prawdy i Kuriera wolności. Oś narracji ekspozycji zbudowały wyjątkowe zdjęcia archiwalne pochodzące z czasów młodości, okresu II wojny światowej i działalności w RWE oraz licznych spotkań Jana Nowaka-Jeziorańskiego z najbardziej wpływowymi osobami w światowej polityce, m.in. kilkoma prezydentami USA, wśród których znaleźli się George Bush senior oraz Bill Clinton. Kulminacyjnym punktem opowieści przedstawionej na wystawie były lata 1952-1975, kiedy Jan Nowak-Jeziorański był dyrektorem Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. Pozwoliło to także zaprezentować historię samej rozgłośni.
Na wystawie można było zobaczyć unikatowe zdjęcia archiwalne, usłyszeć wspomnienia przyjaciół Jana Nowaka-Jeziorańskiego i obejrzeć fragment filmu dokumentalnego „This is Radio Free Europe”. Wśród eksponatów znalazły się również przedmioty dokumentujące życie prywatne „Kuriera z Warszawy”, przekazane przez senatora Sławomira Rybickiego oraz wdowę po Arkadiuszu „Aramie” Rybickim, Małgorzatę Rybicką. Były to m.in. zegarek, modlitewnik z odręcznymi notatkami, portfel, okulary, sprzęt filmowy i fotograficzny czy magnetofon, na który Jan Nowak-Jeziorański nagrywał swoje wojenne wspomnienia.
Wernisaż wystawy czasowej odbył się w ramach dwudniowego wydarzenia „Na falach wolności” poświęconego Nowakowi-Jeziorańskiemu. W programie, poza otwarciem ekspozycji, znalazł się także koncert „Kurier z Warszawy” z cyklu „Zrozumieć Polskę” Łukasza L.U.C Rostkowskiego, spotkanie z redaktorem Lechosław Gawlikowski, zastępcą Dyrektora Rozgłośni Polskiej RWE w latach 1988-1994, pokazy filmów dokumentalnych, odsłuchy audycji Radia Wolna Europa oraz spacery tematyczne po wystawie stałej Muzeum Emigracji w Gdyni.
Organizatorzy: Muzeum Emigracji w Gdyni, Miasto Gdynia
Partnerzy: Narodowe Archiwum Cyfrowe, Bilety24.pl
Patroni medialni: Polskie Radio Trójka, Polskie Radio.pl, Trójmiasto.pl, Radio Gdańsk, Histmag.org, Co jest grane 24, Gazeta Wyborcza Trójmiasto
