Plakat z identyfikacją wystawy Klimaks. Biała grafika przedstawiająca czarne litery porośnięte roślinnością, składające się w napis KLIMAKS.
W 2021 roku w przestrzeni Muzeum Emigracji zaprezentowano wystawę czasową „Klimaks”, opowiadającą o relacji łączącej człowieka i jego środowisko naturalne z perspektywy wyjazdów Polaków do Ameryki Południowej na przełomie XIX i XX wieku. Na wystawie postawiano pytania o to, jak  budować bardziej partnerskie relacje z przyrodą i na nowo spojrzeć na historię polskich emigrantów w Ameryce Południowej.
 
Na ekspozycję złożyły się m.in.: cykl fotograficzny Marianny i Katarzyny Wąsowskich, poetyckie utwory Urszuli Zajączkowskiej, prezentacja skrzynki Warda i działalności Fundacji Biodiversitatis, zajmującej się ochroną i badaniem gatunków roślin i zwierząt, występujących na zagrożonych zniszczeniem terenach leśnych w Kolumbii. Tej części towarzyszył również film w reżyserii Macieja Dydyńskiego „Stanhopea Tigrina” z poetycką narracją Julii Fiedorczuk, który można zobaczyć poniżej.
Osią narracji projektu fotograficznego „Czekając na Śnieg” Katarzyny i Marianne Wąsowskich była historia polskich osadników przybyłych do Ameryki Południowej. Ekspozycja składała się z wykonanych przez autorki zdjęć, archiwalnych dokumentów i rodzinnych albumów pochodzących z Argentyny i Brazylii. W dialog z obrazami wchodziło dziewięć krótkich form literackich napisanych przez Urszulę Zajączkowską, poetkę, botaniczkę i artystkę.

Na potrzeby wystawy zrekonstruowano skrzynkę Warda – rodzaj specjalnego szklanego pudła, zaprojektowanego przez Nathaniela Bagshaw Warda w XIX wieku. Skrzynia ta służyła do transportu roślin, pozwalając masowo przewozić je między kontynentami i uprawiać tam, gdzie wcześniej nie występowały.

Przestrzeń poświęcona działalności Fundacji Biodiversitatis przedstawiała kilka możliwych scenariuszy zmian, których kierunki zależą od stopnia zróżnicowania biologicznego.

Wystawa wpisała się w szeroką dyskusję dotyczącą dziedzictwa kolonializmu, skutków antropocenu, ale i ekologicznej odpowiedzialności muzeów. Dlatego też architektura wystawy została przekształcona z elementów poprzedniej ekspozycji „Carboland”.

O kulisach powstawania ekspozycji opowiada cykl Rozmowy wokół „Klimaksu”, z udziałem współtwórców wystawy.

Wystawie „Klimaks” towarzyszył katalog, udostępniony również w formacie PDF. Pobierz katalog wystawy „Klimaks”.

W programie wydarzeń towarzyszących ekspozycji znalazły się m.in. Spotkania wokół „Klimaksu”, w których udział wzięli Urszula Zajączkowska, Robert Rient, Filip Springer, Jan Mencwel, Magdalena Milert, Kasper Jakubowski, Ewa Bińczyk i Andrzej Marzec. 

Wystawę „Klimaks” można zwiedzić poprzez wirtualny spacer 3D. Zobacz wirtualny spacer po wystawie „Klimaks”.

Wystawa „Klimaks” została przystosowana do potrzeb zwiedzających z różnymi potrzebami. Przeczytaj więcej informacji o dostępności wystawy.

Kurator: Maksymilian Bochenek
Projekt fotograficzny “Czekając na Śnieg”: Katarzyna Wąsowska, Marianne Wąsowska
Teksty narracyjne: Urszula Zajączkowska
Podpisy fotografii: Grzegorz Labuda, Claudia Stefanetti Kojrowicz, Katarzyna Wąsowska, Marianne Wąsowska

Prezentacja Fundacji

Konsultacje naukowe: Przemysław Baranow, Marta Kolanowska
Teksty: Przemysław Baranow, Monika Górka, Marta Kolanowska, Marta Szurlej
Fotografie: Ryszard Laskowski
Wideo “Stanhopea Tigrina”: Maksymilian Bochenek, Maciej Dydyński, Julia Fiedorczuk, Natalia Przybysz

Projekt i aranżacja wystawy: Maciej Siuda Pracownia
Projekty graficzne: Full Metal Jacket
Produkcja wystawy: Marta Wójcicka / Stowarzyszenie Artanimacje
Koordynacja wystawy: Grzegorz Labuda
Współpraca: Monika Górka, Hanna Gryka
Dostępność wystawy: Marta Otrębska
Koordynacja katalogu: Joanna Majchrzak
Redakcja i korekta tekstów: Katarzyna Żelazek
Tłumaczenie na język angielski: Monika Bokiniec
Komunikacja i promocja: Michalina Domoń, Ewa Drygalska, Łukasz Leśniak, Zuzanna Sitek
Specjalne podziękowania: Paulina Adamczak, Kuba Bąkowski, Klaudia Ferkaluk, Krzysztof Kapała, Rafał Raczyński, Izabela Stachowicz, Kacper Świerk, Katarzyna Wojczulanis-Jakubas, Aleksandra Zielonka, Joanna Znaniecka, Ogród Botaniczny Uniwersytetu Jagiellońskiego, Tropical Factory
Partnerzy: Fundacja Biodiversitatis, Uniwersytet Gdański
Partnerzy medialni: Gazeta Wyborcza, Notes Na 6 Tygodni, Magazyn SZUM, TOK FM, Trójmiasto.pl