„Przez prawo” (po białorusku „ПРАЗ ЗАКОН”) jest czwartą odsłoną cyklu interwencji artystycznych pt. „SUPLEMENT” poruszających trudne sytuacje migracyjne. To korzystający z różnych mediów (takich, jak obiekty, projekcje wideo) projekt artystyczny Lesi Pczołki i Uladzimira Hramovicha – pary pochodzących z Białorusi twórców i aktywistów społecznych. W latach 2020 i 2021 artyści uczestniczyli w największych w historii Białorusi protestach, w wyniku czego zostali zatrzymani i osadzeni w areszcie. Po zwolnieniu z więzienia wyjechali do Polski w poszukiwaniu bezpiecznego miejsca do życia.

Tytuł pracy „Przez prawo” (po białorusku „ПРАЗ ЗАКОН”) ilustruje skomplikowaną administracyjną drogę, jaką muszą przebyć jej autorzy, aby móc zawrzeć związek małżeński jako imigranci z Białorusi.

Сo oznacza małżeństwo w naszym szybko zmieniającym się świecie i jaką rolę w tym procesie odgrywają napotkani ludzie? – pytają twórcy „Przez prawo”, jednocześnie zapraszając do wspólnego poszukiwania odpowiedzi.
„Na emigracji człowiek znajduje się w nowym świecie, można powiedzieć, że zaczyna nowe życie” – komentują artyści. „Przeżyliśmy niesprawiedliwe procesy polityczne w Białorusi. Na każdym etapie uzyskiwania zgody na zawarcie małżeństwa w Polsce natrafialiśmy na liczne trudności. To doświadczenie znajduje odzwierciedlenie w pracach, które stworzyliśmy”.

10 grudnia 2022 (sobota) od godz. 17:00 zapraszamy na otwarcie prezentacji i rozmowę z jej twórcami: Lesią Pczołką i Uladzimirem Hramovichem, którą poprowadzi animatorka kultury – Alicja Jelińska. Wejście na wystawę stałą na podstawie bezpłatnego biletu – do pobrania w kasie. Ostatnie wejście na wystawę stałą o godz. 19:00.

Informacje o dostępności wystawy dla osób z niepełnosprawnościami.

***
Patroni medialni:
Gazeta Wyborcza Trójmiasto
Radio TOK FM
Trójmiasto.pl
SZUM
NN6T

***
SUPLEMENT
kurator: Maksymilian Bochenek
Muzeum Emigracji w Gdyni / ostatnia sala wystawy stałej

„Halka/Haiti. 18°48’05”N 72°23’01”W”
Joanna Malinowska & C.T. Jasper
05.06 – 10.07.2022

„Cel pobytu”
Yuriy Biley
17.07 – 02.10.2022

„UAPLGB” oraz „ĄĘŻĆĘŻĄŁ”, „ATINON” z serii Obrusy
Monika Drożyńska
15.10. – 30.11.2022

„ПРАЗ ЗАКОН/Przez prawo”
Lesia Pczołka & Uladzimir Hramovich
10.12.2022 – 29.01.2023
spotkanie z artystami 10 grudnia o godz. 17:00 poprowadzi Alicja Jelińska

***

OPIS PRACY (PL)

(ULA) Dziś, gdy granice państw wyznaczają pola nowych konfliktów i wojen, emigracja bywa koniecznością dla ludzi z różnych części świata. Jesteśmy artystami z Białorusi. Zostaliśmy zmuszeni do opuszczenia kraju z powodu wciąż trwających represji politycznych. Jednym ze sposobów by zalegalizować pobyt w nowym kraju i jednocześnie uniknąć samotności w trudnym czasie, jest małżeństwo. Instytucja związku małżeńskiego to wciąż silne narzędzie patriarchatu. W niektórych sytuacjach – takich, jak emigracja – pozwala jednak odzyskać to, co utracone – namiastkę domu. Nasz praca mówi o tym, jak próbujemy odnaleźć się w przestrzeni pomiędzy geograficznymi granicami. Jak związki –  zarówno sformalizowane, jak i partnerskie – pomagają nam na emigracji? Jaki nowy kształt możemy nadać przestarzałym, już niewystarczającym formom związków? 

(LES) Postanowiliśmy się pobrać, żeby mieć podstawę prawną do wzajemnej pomocy. To, co wydawało się procesem patriarchalnym i mało nas interesowało, zaczęło nabierać dla nas zupełnie innego znaczenia. Na emigracji człowiek znajduje się w nowym świecie, można powiedzieć, że zaczyna nowe życie. W pewnym sensie to punkt zwrotny na różnych poziomach – od mentalnych po instytucjonalne. To jak ponowne narodziny. Małżeństwo to dość prosta procedura dla obywateli, ale jeśli jesteś imigrantem, zamienia się w długi i skomplikowany proces. Zebraliśmy bardzo wiele dokumentów, konsultowaliśmy się z prawnikami –  finalnie to sąd wyda orzeczenie zezwalające na zawarcie przez nas małżeństwa. Przeżyliśmy niesprawiedliwe procesy polityczne w Białorusi. Na każdym dotychczasowym  etapie uzyskiwania zgody na zawarcie małżeństwa w Polsce natrafialiśmy na liczne trudności. To doświadczenie znajduje odzwierciedlenie w pracach, które stworzyliśmy. Chcemy przekształcić biurokratyczne przeszkody w wydarzenie o odmienionych znaczeniach. Сo oznacza małżeństwo w naszym szybko zmieniającym się świecie i jaką rolę w tym procesie odgrywają napotkani ludzie?

АПІСАННЕ ВЫСТАВЫ (BY)

(УЛА) Сёння, калі межы становяцца месцам новых канфліктаў і войнаў, эміграцыя становіцца абавязковай для людзей з розных куткоў свету. Мы – мастакі з Беларусі. З-за палітычных рэпрэсій, якія працягваюцца, мы былі вымушаны пакінуць краіну. У новай краіне адзін са спосабаў легалізавацца і пры гэтым не застацца самотным у цяжкі час – гэта шлюб. Шлюб і сужэнства па-ранейшаму застаюцца важнымі інстытутамі патрыярхату. Але ў іншых сітуацыях, такіх як эміграцыя, гэта дазваляе ім вярнуць тое, што вы губляеце, знаходзячыся па-за вашым родным домам. Наша праца пра тое, як мы спрабуем знайсці сябе ў прасторы паміж геаграфічнымі межамі. Як стасункі – як фармалізаваныя, так і партнёрскія – дапамагаюць нам у досведзе эміграцыі? Якую новую форму мы можам надаць састарэлай, ужо недастатковай форме партнёрства?

(ЛЕС) Мы вырашылі ажаніцца, каб мець юрыдычнае права для ўзаемадапамогі. Тое, што здавалася патрыярхальным працэсам і не цікавіла нас, пачало набываць зусім іншы сэнс. У эміграцыі чалавек трапляе ў новы свет, можна сказаць, пачынае новае жыццё. У пэўным сэнсе гэта пералом на розных узроўнях – ад ментальнага да інстытуцыйнага. Нібы другое нараджэнне. Шлюб – даволі простая працэдура для грамадзян, але калі вы імігрант, гэта ператвараецца ў доўгі і складаны працэс. Мы сабралі шмат дакументаў, кансультаваліся з юрыстамі – толькі суд можа прыняць рашэнне, даць дазвол каб нам ажаніцца. У Беларусі мы перажылі несправядлівыя палітычныя суды. На кожным этапе атрымання згоды на шлюб у Польшчы мы сутыкаліся са шматлікімі цяжкасцямі. Гэты вопыт адлюстраваны ў нашай працы. Мы хочам ператварыць бюракратычныя перашкоды ў падзею са змененым сэнсам. Што азначае шлюб у нашым хутка зменлівым свеце і якую ролю ў гэтым працэсе адыгрываюць людзі, якіх вы сустракаеце? 

ОПИС РОБІТ (UA)

(УЛА) Сьогодні, коли державні кордони позначають поля нових конфліктів і війн, еміграція є необхідністю для людей з різних куточків світу. Ми митці з Білорусії. Ми були змушені залишити країну через політичні репресії, які тривають. Одним із способів легалізувати своє перебування в новій країні і водночас уникнути самотності у скрутну хвилину є шлюб. Інститут шлюбу досі залишається потужним інструментом патріархату. У деяких ситуаціях, як-от еміграція, це дозволяє повернути втрачене – заміну дому. Наша робота про те, як ми намагаємося знайти себе в просторі між географічними кордонами. Як стосунки – як офіційні, так і партнерські – допомагають нам емігрувати? Яку нову форму ми можемо надати застарілим, уже недостатнім формам відносин?

(ЛЕС) Ми вирішили одружитися, щоб мати правові підстави для взаємодопомоги. Те, що здавалося патріархальним і малоцікавим для нас процесом, почало набувати для нас зовсім іншого значення. В еміграції людина потрапляє в новий світ, можна сказати, починає нове життя. У певному сенсі це переломний момент на різних рівнях – від ментального до інституційного. Це як народитися заново. Шлюб є досить простою процедурою для громадян, але якщо ви іммігрант, це перетворюється на тривалий і складний процес. Ми зібрали багато документів, консультувалися з юристами – нарешті суд винесе рішення, яке дозволяє нам одружитися. Ми пережили несправедливі політичні процеси в Білорусії. На кожному етапі отримання згоди на шлюб у Польщі ми стикалися з численними труднощами. Цей досвід знайшов своє відображення у створених нами роботах. Ми хочемо перетворити бюрократичні перепони на подію зі зміненим змістом. Що означає шлюб у нашому швидко мінливому світі і яку роль у цьому процесі відіграють люди, яких ви зустрічаєте?

***

„SUPLEMENT” to kuratorski cykl prezentacji dzieł artystów sztuk wizualnych, zajmujących się problematyką wykluczeń i uprzedzeń w procesie migracji. Zaproszone do projektu twórczynie i twórcy prezentują prace, które stanowią rodzaj interwencji artystycznych w przestrzeń wystawy stałej Muzeum Emigracji. Realizacje uzupełniają treści wystawy o aktualne tematy, zjawiska i zdarzenia wpisujące się we współczesną debatę o roli historycznych i współczesnych migracji.
Historii opowiadanej na wystawie stałej nie da się zamknąć w jednej opowieści. Przemieszczanie się jako stały element dziejów człowieka, jest podstawowym czynnikiem zmian zachodzącym w naszym świecie. Od samego początku wędrówki i migracje kształtowały otaczającą nas rzeczywistość; społeczeństwo w którym żyjemy i relacje, jakie w jego ramach tworzymy. W ciągu ostatnich 20 lat doświadczyliśmy ogromnych zmian dynamiki i skali migracji, jej przyczyn i kierunków. Z kraju emigracyjnego staliśmy się krajem imigracyjnym. Z kraju, z którego ludzie wyjeżdżali, szukając lepszego życia, staliśmy się krajem, do którego przyjeżdża się w jego poszukiwaniu.
Jesteśmy świadkami tworzenia się nowego rozdziału w narracji o kilku wiekach migracji z ziem polskich. Zmiana jaka się w jego ramach dokonała wymaga ponownego namysłu nad naszą rolą i odpowiedzialnością wobec przybywających do nas z różnych krajów nowych mieszkańców.

Kurator
Maksymilian Bochenek