Wydawnictwo
Muzeum Emigracji w Gdyni jest samorządową organizacją kultury, pierwszym w kraju muzeum poświęconym historii polskiej emigracji. Instytucja funkcjonuje w historycznym gmachu Dworca Morskiego, skąd przez dziesięciolecia emigranci opuszczali kraj na pokładach polskich transatlantyków. Gromadzi ona i udostępnia zbiory z zakresu dziejów emigracji z ziem polskich oraz dąży do upowszechnienia wiedzy na temat procesów migracyjnych na przestrzenie wieków. To nowoczesna placówka kulturalna o szerokiej ofercie programowej, edukacyjnej, wystawienniczej oraz badawczej. Ambicją Muzeum jest popularyzacja wiedzy o różnych aspektach ruchów migracyjnych, ich uwarunkowaniach i skutkach oraz wpływie na kształtowanie się skupisk polskiej diaspory na świecie.
Jednym z istotnych rodzajów aktywności Muzeum jest działalność wydawnicza, która jest sprofilowana na tematyce migracyjnej. Wydawnictwo publikuje monografie i teksty naukowe, raporty podsumowujące wyniki prowadzonych badań, katalogi i publikacje towarzyszące wystawom stałym i czasowym, książki oraz czasopismo popularno-naukowe oraz pozycje przeznaczone dla dzieci.
Wydawane prace są efektem badań prowadzonych przez Muzeum lub nawiązują do realizowanych projektów kulturalnych, wystawienniczych oraz edukacyjnych. Związane są z tematyką szeroko pojętej migracji, historii emigracji z ziem polskich, migracji przymusowych, dziejów Polonii na świecie, współczesnych migracji Polaków itp.
W ramach swojej działalności Wydawnictwo Muzeum Emigracji współpracuje z wieloma badaczami z Polski i za granicy, uznanymi i cenionymi przedstawicielami świata nauki, o ugruntowanym dorobku naukowym. Osoby te zapraszane są do współpracy zarówno w charakterze autorów tekstów, jak i recenzentów przygotowywanych publikacji.
Wydawnictwo wydało dotychczas m.in. następujące publikacje:
a) Wybrane przykłady publikacji naukowych:
Polacy i ich potomkowie w Ameryce Łacińskiej. Monografia naukowa, red. R. Raczyński, Gdynia 2017
Publikacja jest rezultatem międzynarodowej konferencji naukowej „Polacy i Polonia w Ameryce Łacińskiej: przeszłość i teraźniejszość”, którą Muzeum Emigracji zainaugurowało serię spotkań naukowych poświęconych dziejom emigracji z ziem polskich oraz zbiorowościom polonijnym funkcjonującym w różnych częściach świata. Konferencja miała charakter interdyscyplinarny i zgromadziła specjalistów zajmujących się Polakami i Polonią w Ameryce Łacińskiej z Argentyny, Brazylii, Izraela oraz Polski.
Diaspora polska w Ameryce Północnej, red. R. Raczyński, K. A. Morawska, Gdynia 2018.
Teksty zawarte w niniejszej monografii poruszają zagadnienia związane z migracjami oraz obecnością Polaków i ich potomków w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie W ujęciu historycznym, społecznym, politycznym oraz kulturalnym ukazuje ona wybrane aspekty kształtowania się, przemian oraz rozwoju diaspory polskiej w tych krajach. Publikacja ma charakter interdyscyplinarny. Zebranie w jednym tomie tekstów autorów polskich, amerykańskich i kanadyjskich pozwala przy tym na zaprezentowanie zagadnień dotyczących emigracji Polaków do USA i Kanady oraz funkcjonujących tam zbiorowości polonijnych z perspektywy kraju wysyłającego oraz przyjmującego wychodźców.
E-migracja – polska diaspora technologiczna. Raport z badań, red. R. Raczyński, Gdynia 2020
Projekt „E-migracja – polska diaspora technologiczna” to pilotażowa inicjatywa badawcza zrealizowana w latach 2018–2019 przez Muzeum Emigracji w Gdyni wraz z fundacją PLUGin Polish Innovation Diaspora. Celem badań było pozyskanie informacji na temat Polaków i osób o polskich korzeniach zatrudnionych za granicą w szeroko rozumianych nowoczesnych sektorach gospodarki. Niniejszy raport składa się z czterech rozdziałów, a jego zakres merytoryczny wykracza poza prezentację wyników badań ilościowych i jakościowych projektu, obejmując następujące zagadnienia: dylematy badań nad migracjami dobrze wykształconych Polaków, uwarunkowania prawne mobilności pracowników wysoko wykwalifikowanych oraz transfer kapitału ludzkiego pomiędzy diasporą a państwem pochodzenia.
b) Wybrany przykład publikacji popularno-naukowej:
Przestrzenie emigracji. Dworzec Morski i infrastruktura emigracyjna w Gdyni, red. A. Walaszek, Gdynia 2018
Publikacja w formacie albumowym poświęcona historii Dworca Morskiego oraz pozostałej infrastruktury emigracyjnej funkcjonującej w Gdyni.
c) Wybrany przykład publikacji materiałów źródłowych:
Dwie Ojczyzny. Polskie dzieci w Nowej Zelandii. Tułacze wspomnienia, Gdynia 2018
Na początku II wojny światowej, na rozkaz Stalina, kilkaset tysięcy Polaków wypędzono ze wschodniej Polski i zesłano do obozów przymusowej pracy na Sybir i na inne obszary Związku Radzieckiego. W tych warunkach znaczna część zesłańców zmarła lub wyginęła. 120 000 Polaków ewakuowano do Iranu, w tym około 20 000 dzieci. Z czasem dzieci rozesłano w różne części świata. Książka opisuje losy 733 dzieci, w większości sierot, które w 1944 roku wysłano z Iranu do Nowej Zelandii. Tymczasowy pobyt, mający trwać tylko do końca wojny, po Jałcie przemienił się dla większości z nich w pobyt stały. Ich wspomnienia po 60 latach mówią o niezwykłym życiu w obcym kraju na końcu świata.
d) Wybrany przykład publikacji skierowanej do dzieci:
A. Posłuszna, K. Witt, Książka otwarta na świat, Gdynia 2019
„Książka otwarta na świat” to spojrzenie na historię Polski, a przede wszystkim historie Polaków i Polek z innej, nieoczywistej perspektywy. To przekrojowa opowieść o przeszłości i teraźniejszości, których stałym elementem jest przemieszczanie się. Celem twórców książki było stworzenie publikacji, która przybliży najmłodszym odwiedzającym trudny temat jakim jest pojęcie emigracji, przedstawi wątki z wystawy stałej w przystępny dla dzieci dla sposób, ale także zachęci do wspólnego, rodzinnego spędzania czasu.
CZASOPISMO – „Polski Przegląd Migracyjny /The Polish Migration Review”
„Polski Przegląd Migracyjny / The Polish Migration Review” to interdyscyplinarne, dwujęzyczne czasopismo popularno-naukowe wydawane od 2017 roku przez Muzeum Emigracji w Gdyni. Przegląd jest platformą do analizy i dialogu na temat zagadnień związanych z migracjami, narzędziem do komentowania bieżących spraw społecznych, jak i miejscem do prezentacji doświadczeń migracyjnych.
Radę naukową tworzą: Mary Patrice Erdmans, Case Western Reserve University; Beth Holmgren, Duke University; David J. Jackson, Bowling Green State University; Paweł Kaczmarczyk. Uniwersytet Warszawski; Jeff Kleiman, University of Wisconsin-Marshfield/Wood County; Daniela La Foresta, University of Naples Federico II; Bożena Leven, The College of New Jersey / The Polish Institute of Arts and Sciences of America; dr Kamila Kowalska, Uniwersytet Gdański; Jaroslav Mihálik, University of Ss. Cyril and Methodius in Trnava; Tatyana Nagornyak, Vasyl’ Stus Donetsk National University; Marek Okólski, Lazarski University; Donald E. Pienkos, University of Wisconsin-Milwaukee; Dorota Praszałowicz, Uniwersytet Jagielloński; Adam Walaszek, Uniwersytet Jagielloński.
ISSN: 2544-2686; e-ISSN 2545-2339